Zasady pielęgnacji kurcząt odchowanych.

W poniższym artykule chciałbym opisać zasady pielęgnacji kurcząt odchowanych po zakupie ich na fermie prowadzącej odchowy od pierwszego dnia do 6- tego tygodnia życia. Artykuł uwzględnia uwarunkowania chowu przydomowego, wykorzystanie w żywieniu naturalnych pasz oraz wykorzystanie wybiegu.

W pierwszej kolejności należy przygotować miejsce stosowne do ilości kurcząt, które planujemy zakupić. Na jednym metrze kwadratowym kurnika możemy utrzymywać nie więcej niż 12 szt. kurcząt odchowanych do wieku 16 tygodni. Pierwszą czynnością jest dokładne wysprzątanie przyszłego kurnika, następnie dezynfekcja i bielenie wapnem. Pomieszczenie dla kurcząt powinno być suche, wyścielone warstwą słomy lub wiórów o grubości co najmniej 10 cm, posadzka lub podłoga powinna być szczelna, by uniemożliwić dostęp do kurcząt drapieżnikom (zdarzają się ataki lisów, kun lub szczurów). Warto w naszym małym kurniku wybudować grzędę, która jest przez kurczęta bardzo chętnie wykorzystywana (konstrukcja podobna do drabiny o długich szczeblach rozstawionych co 50 cm, pochylona do ziemi pod kątem ok. 45 stopni). Okna w pomieszczeniu dla kurcząt umożliwiają wietrzenie kurnika, oraz powinny mieć możliwość zasłaniania, by chronić przed bezpośrednim światłem słonecznym, które często bywa przyczyną dziobania się kurcząt w pierwszej fazie odchowu. Następnym elementem naszego kurnika będą urządzenia do karmienia i pojenia, najprostszym rozwiązaniem są koryta lub podobne do nich zastępcze pojemniki, lepszym rozwiązaniem są karmiki i poidła półautomatyczne przeznaczone specjalnie dla drobiu.



Przy karmieniu kurcząt należy pamiętać o czyszczeniu poideł raz na dobę i dawkowaniu paszy suchej, by nie zalegała w karmidłach dłużej niż 3 dni, przy zadawaniu paszy „na mokro” np. parowanych ziemniaków w upalne dni należy pamiętać, by kurczęta zjadały podane dawki paszy w ciągu kilku godzin. Oświetlenie sztuczne o natężeniu ok. 1 W/m2 (żarówka 25 W na 20-25m2 kurnika) należy stosować nocą w pierwszych 2 tygodniach po zakupie kurcząt by uniknąć przypadkowego spłoszenia stada w ciemnym kurniku i ewentualnego zaduszenia części kurcząt. Temperatura w kurniku dla 6- tygodniowych kurcząt powinna wynosić minimum 18 stopni Celsjusza, w przypadku niższej temperatury należy ściany obłożyć belkami ze słomy, by odizolować kurczęta od zimnych ścian i umożliwić ogrzewanie się wzajemne w ciasno ułożonym stadzie. Kur w różnym wieku (starych i młodych) nie powinno hodować się w jednym pomieszczeniu i na jednym wybiegu, jeśli jednak prowadzi się wspólny chów, to należy zachować 3 - tygodniowy okres przejściowy izolacji młodego stada od starych kur.
Po omówieniu wymagań środowiskowych postaram się omówić kilka zagadnień związanych z żywieniem naszych świeżo zakupionych kurcząt. Planując zakup kurcząt odchowanych należy zaopatrzyć się w mieszankę paszową, najlepiej zakupić taką mieszankę na fermie odchowującej kurczęta lub w innym punkcie sprzedaży dysponującym mieszankami paszowymi dla kurcząt tej samej wytwórni pasz. Mieszanki paszowe różnych wytwórni charakteryzują się pewną odmiennością, która prowadzi dość częstą do większego lub mniejszego zahamowania spożycia przez 3 do 5 dni. Dla zapewnienia prawidłowego wzrostu młodych ptaków należy zakupić co najmniej 1 kg mieszanki paszowej na sztukę. Przez pierwsze 2 tygodnie należy żywić kurczęta odchowane wyłącznie mieszanką pełnoporcjową, później można stopniowo dodawać zmielone zboże do mieszanki paszowej. Udział zboża nie powinien przekraczać 30 % przez następne 10 dni. Takie postępowanie gwarantuje utrzymanie kurcząt w dobrej kondycji i uniknięcie biegunek na tle żywieniowym lub zakaźnym (stopniowe odstawianie kokcydiostatyku znajdującego się w mieszance paszowej). Zapotrzebowanie pokarmowe dorastających kurcząt nie jest wysokie i do 16 tygodnia życia można je żywić wyłącznie paszami gospodarskimi, pod warunkiem dostępu kurcząt do dużego wybiegu (ok. 10 m2 na sztukę).
Pasze gospodarskie dla kurcząt odchowanych to bardzo szeroki temat, doświadczenia wieloletnich hodowli przydomowych bywają często zaskakujące. Ja postaram się opisać kilka podstawowych zasad, które są sprawdzone od wielu lat. Podstawą żywienia kurcząt są zboża podawane jako grubo zmielona śruta lub całe ziarno (co jest bardziej korzystne dla ptaka). Kurczętom można podawać: pszenicę, kukurydzę, pszenżyto, a w ograniczonych ilościach jęczmień, owies zwykły i nagi, nie wolno podawać kurczętom żyta. Ograniczenia w stosowaniu zbóż spowodowane są obecnością substancji nietrawionych przez kurczęta, co prowadzi do biegunek. Przy stosowaniu mieszanek wilgotnych opartych na ziemniakach, należy zwrócić uwagę na to, że w łupinach kiełkujących ziemniakach znajduje się solanina ( pokarmowe zatrucia solaniną powodują biegunkę, wymioty, ślinotok, bóle głowy i senność). Głównym źródłem białka zwierzęcego w chowie przydomowym powinien by wybieg, który pozwala kurczętom znajdować wszelkiego typu robaki, szczególnie łatwo dostępne o wschodzie słońca. Innymi źródłami białka są: łubin, groch, ziarno słonecznika, śruta poekstrakcyjna sojowa, rzepakowa, słonecznikowa (wszystkie pasze białkowe podawane są dawkach do 5-10 % po ześrutowaniu i wymieszaniu ze zbożem).
Osobną grupą pasz w żywieniu kurcząt odchowanych są zielonki i warzywa. Polecane są marchew, cebula, kapusta, buraki cukrowe, odpady z liści, lucerna, pokrzywa. Udział zielonek nie powinien przekraczać 25% dziennej dawki dla kurcząt, gdyż może to prowadzić do biegunek i obniżenia wartości odżywczej paszy (białka i energii). Cennym składnikiem diety kurcząt odchowanych jest serwatka lub zsiadłe mleko, podawane kilka razy w tygodniu dostarcza cennych soli mineralnych, białka oraz powoduje korzystne zakwaszenie przewodu pokarmowego. Kończąc temat żywienia chciałbym zwrócić uwagę, że czysta świeża woda jest konieczna dla kurcząt ,by zaspokoić pragnienie, oraz umożliwić kurczętom chłodzenie się w upalne dni (kurczęta nie pocą się, mechanizm ochładzania polega na piciu zimnej wody i zianiu ciepłą parą wodną).